Dowiesz się jakie warzywa i owoce nie zawierają pozostałości pestycydów, a jakie je posiadają, tzw. „Czysta piętnastka” i „Brudna dwunastka” 2021
Spis treści
Wymogi prawidłowego odżywiania
Prawidłowe żywienie wymaga dostarczenia codziennie dawki pokarmów o odpowiedniej:
- ilości produktów,
- energii,
- i niezbędnych składników odżywczych (białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy, sole mineralne, błonnik, wodę.
Nie ma takiego produktu, czy grupy produktów, które by zawierały wszystkie niezbędne składniki odżywcze zabezpieczające prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu.
Dlatego nasza dieta powinna być różnorodna i zawierać:
- produkty zbożowe,
- warzywa również strączkowe i owoce oraz orzechy
- przetwory mleczne i jaja,
- mięso (wieprzowe, wołowe, drób, ryby)
- tłuszcze (najlepiej nienasycone)
(1)
Różnorodność diety nie tylko dostarcza nam wszystkie składniki, ale równocześnie chroni przed kumulacją w organizmie szkodliwych substancji występujących w różnych produktach spożywczych (np. różnorodne nawozy sztuczne, pestycydy, substancje dodatkowe dozwolone).
Z tego wniosek, że należy dostosować przygotowywany pokarm w zależności od indywidualnych potrzeb organizmu, uwzględniając:
- płeć,
- masę ciała,
- stan zdrowia,
- rodzaj wykonywanej pracy,
- sposób odpoczynku oraz
- aktywność fizyczną.
Czy zawsze słuchamy ekspertów, którzy zalecają, aby dieta była urozmaicona, pełnowartościowa i dobrze zbilansowana?
Warzywa i owoce
(1)
Dzisiaj skupimy się na warzywach i owocach.
Zarówno IŻiŻ w Warszawie, jak i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przypominają nam, że warzywa i owoce powinny być stałym składnikiem codziennej diety z uwagi na dużą zawartość witamin, składników mineralnych, błonnika, przeciwutleniaczy.
To one zmniejszają ryzyko chorób tzw. cywilizacyjnych (cukrzycy, otyłości, chorób serca, nadciśnienia, nowotworów).
Wg IŻiŻ dorosłe osoby powinny spożywać ok. 700 g warzyw i owoców dziennie.
Warzywa i owoce różnią się między sobą zarówno składem jak i wartościami odżywczymi.
Barwa ich wskazuje na różne zawartości określonych związków oraz na ich wartości odżywcze. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule.
Zadbaj by warzywa i owoce w Twojej diecie były składnikami większości posiłków.
Pamiętaj również o tym by były różnokolorowe, a dziennie spożywaj 3 – 4 porcje warzyw i owoców 2 – 3 porcje (3).
Dla przypomnienia jedna porcja to, to co zmieści się w Twojej garści.
Zauważ, że warzywa i owoce surowe mają najwięcej wartości odżywczych. Oczywiście są wyjątki np. pomidory które po obróbce termicznej mają więcej likopenu, czy strączki są łatwiej przyswajalne przez organizm.
Ja preferuję obróbkę termiczną (jeżeli już) to gotowanie na parze, podczas którego warzywa i owoce tracą najmniej składników odżywczych.
Wg WHO poziom konsumpcji warzyw i owoców w Polsce jest niekorzystny i charakteryzuje się dużymi sezonowymi wahaniami.
Z danych WHO wynika, że ograniczona podaż lub okresowe niedobory warzyw i owoców, bądź ich niska jakość są przeszkodę w zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania organizmu .
Warzywa i owoce - zawartość pestycydów
(1)
Od 1993 r amerykańska organizacja non – profit. Environmental Working Group skupiająca ekspertów, naukowców, adwokatów, toksykologów, analityków, zajmuje się m.in badaniami zawartości toksycznych chemikaliów m.in. w żywności, warzywach, owocach, wodzie, kosmetykach, środowisku.
Ze swoich badań sporządza raporty, poradniki, przewodniki konsumenckie.
Każdego roku publikuje listę „czystych” warzyw i owoców oraz „brudnych” warzyw i owoców tzn. skażonych pestycydami.
Listy te tworzone są na podstawie wskaźników:
- procentu badanych próbek w których stwierdzono pestycydy,
- procentu próbek, które zawierały dwa lub więcej pestycydów,
- średniej liczba pestycydów stwierdzonych w danej próbce oraz
- całkowitej liczby pestycydów ustalonych w danej próbce.
Przed badaniami wszystkie warzywa i owoce zostały umyte pod bieżącą wodą
Czysta piętnastka 2021
„Czysta piętnastka 2021r” obejmuje warzywa i owoce gromadzące najmniejsze ilości pestycydów. Jest to tzw. lista bezpiecznych produktów(2):
„Czysta piętnastka obejmuje:
1. avokado 
(1)
2. słodką, niemodyfikowaną kukurydzę 
(1)
3. ananasy 
(1)
4. cebulę 
(1)
5. papaję 
(1)
6. mrożony groszek cukrowy 
(1)
7. bakłażan 
(1)
8. szparagi 
(1)
9. brokuły 
(1)
10. kapustę 
(1)
11. kiwi 
(1)
12. kalafiory 
(1)
13. grzyby 
(1)
14. melony spadziowe 
(1)
15. melony kantalupa 
(1)
Po te warzywa i owoce możemy sięgać bez obaw.
Pamiętajmy, aby:
- kupując, wybierać tylko świeże warzywa i owoce pochodzące z upraw ekologicznych,
- przed spożyciem dokładnie je oczyścić, ponieważ mycie tylko pod bieżącą wodą nie wystarcza. Jak oczyścić warzywa i owoce z zanieczyszczeń przeczytasz w e-mailu newslettera,
- w przypadku korzystania z owoców i warzyw przemysłowo przetworzonych – czytaj etykiety zawierające skład surowcowy i unikaj substancji konserwujących, czy tzw. substancji dodatkowych dozwolonych.
Parszywa dwunastka
„Brudna dwunastka 2021” to warzywa i owoce w których stwierdzono największe stężenia pestycydów (2).
Do nich należą:
1. truskawki 
(1)
2. szpinak 
(1)
3. jarmuż, kapusta i musztarda 
(1)
4. nektarynki 
(1)
5. jabłka 
(1)
6. winogrona 
(1)
7. wiśnie 
(1)
8. brzoskwinie 
(1)
9. gruszki 
(1)
10. paprykę 
(1)
11. seler 
(1)
12. pomidory 
(1)
Te warzywa i owoce są w największym stopniu skażone środkami ochrony roślin, a niektóre z nich np, zielone liście szpinaku – w dużym stopniu chłoną z gleby również metale ciężkie.
Powyższa lista nie oznacza, że warzywa i owoce z tej listy nie nadają się do spożycia. Można i warto je jeść zachowując ostrożność.
Co jednak należy zrobić, aby uniknąć, a przynajmniej zminimalizować niekorzystne działanie tych substancji?
- dokładnie je myć, jak link do newslettera,
- obierać ze skórki, wtedy większość pozostałości środków ochrony roślin, stosowanych przy opryskiwaniu, powinna zostać usunięta.
- wybierajmy warzywa i owoce sezonowe oraz ze znanego źródła.
Jeżeli możemy pozwolić sobie na zakupy w sklepach ekologicznych, w przypadku których przepisy są bardziej restrykcyjne, to warto z tego skorzystać.
Zapamiętaj! Pozostałości środków ochrony roślin m.in. pestycydów w żywności, mają niekorzystny wpływ na funkcjonowanie tarczycy, mózgu, układu rozrodczego. Przyczyniają się do rozwoju nowotworów złośliwych, wad wrodzonych, otyłości i zaburzenia metabolizmu, czyli tzw. chorób cywilizacyjnych(3).
Warzywa i owoce – badania zawartości pestycydów w opinii NIK.
Wg Najwyższej Izby Kontroli (NIK) zjadamy pestycydy, bowiem badania trwają za długo.
Na wynik badania wykazującego czy w owocach lub warzywach nie pozostało za dużo szkodliwej chemii, stosowanej w procesie uprawy czeka się średnio 36 dni. Zdarzały się przypadki oczekiwania na wynik badania nawet ok. trzech miesięcy
Cyt.”Długi czas badań dotyczył zarówno warzyw i owoców przeznaczonych do długiego przechowania, jak i tych, których termin przydatności do spożycia był bardzo krótki (np. owoce miękkie).
Dla przykładu badanie pobranej z pola próbki:
- czarnej porzeczki trwało 26 dni,
- truskawki – 43 dni,
- maliny – 46 dni,
- jabłka – 70 dni.
Na wynik badania próbki:
- marchwi oczekiwano 55 dni,
- korzenia pietruszki – 58 dni,
- rukoli – 63 dni, a
- sałaty aż 84 dni.
W okresie objętym kontrolą średni czas badań laboratoryjnych próbek płodów rolnych wyniósł 36 dni (czas liczony od daty pobrania próbki)
NIK podkreśla, że długi czas oczekiwania na wyniki badań próbek płodów rolnych w praktyce uniemożliwiał Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa wydanie ewentualnego zakazu przeznaczania do spożycia i wprowadzania do obrotu płodów rolnych, gdyby zawierały pozostałości środków ochrony roślin.
W efekcie, w ciągu trzech lat (latach 2016-2018) organy PIORiN wydały tylko jedną taką decyzję.” koniec cyt.
Najwyższa Izba Kontroli podkreśla, że tak długie oczekiwanie na wyniki badań związane są z ryzykiem, że produkty takie dawno zostaną nie tylko sprzedane, ale i zjedzone(5).
Efekty kontroli pestycydów
Wg NIK zbyt długi czas badania obecności pestycydów – tak w płodach rolnych, jak i w żywności trafiającej do sklepów – to również główny problem systemu bezpieczeństwa obrotu środkami ochrony roślin.
Podczas kontroli Najwyższa Izba Kontroli badała postępowanie Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa (WIORiN) z płodami w których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego stężenia pozostałości pestycydów w żywności.
Badania pozostałości środków ochrony roślin w żywności wprowadzonej do obrotu zajmowały się organy Inspekcji Sanitarnej.
Na 52 przypadki w 38 przypadkach tj. 75% płody rolne podczas oczekiwania na wyniki badań zebrano z pola i sprzedano.
Z tego w 27 przypadkach w obrocie bezfakturowym, co uniemożliwiło zidentyfikowanie odbiorców i wycofanie produktów z obrotu.
Sprzedaż ta obejmowała:
- 41,5 tony kapusty pekińskiej,
- 25 ton i 15 tys. szt. selera korzeniowego,
- 20 ton marchwi,
- 10 ton jabłek,
- 3 tony papryki,
- 1,7 tony czarnej porzeczki oraz
- 1,2 tony pora.
Więcej na ten temat: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/bezpieczenstwo-obrotu-srodkami-ochrony-roslin.html.
Z mojego doświadczenia w pracy związanej z kontrolą jakości produktów spożywczych wynika, że system kontroli jakości w PRL-u był lepiej zorganizowany i bardziej skuteczny.
Z tego wniosek, „jeżeli umiesz liczyć, to licz na siebie”. Każdy z nas ponosi odpowiedzialność za to, czym karmi siebie i swoją rodzinę.
Zastanów się ile takiej żywności nafaszerowanej, nawozami, pestycydami, substancjami dodatkowymi dozwolonymi spożywasz codziennie. Więcej na temat pestycydów przeczytasz tutaj
Myślę, że warto przeanalizować to: gdzie, od kogo i jaką kupujesz żywność.
Powodzenia w analizie swojego postępowania.
Autor
Krystyna Krutewicz
Zgodnie z naturą
Wykorzystane materiały:
- https://pixabay.com/pl/
- https://www.ewg.org/foodnews/dirty-dozen.php
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/pozostalosci-pestycydow-w-zywnosci-jak-uniknac-narazenia-na-substancje-szkodliwe/
- https://www.prawo.pl/prawo/chemia-w-zywnosci-wg-nik-zjadamy-pestycydy-bo-badania-trwaja-za,501387.html
- https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/bezpieczenstwo-obrotu-srodkami-ochrony-roslin.html
#warzywa #owoce #pestycydy #czysta #piętnastka #parszywa #dwunastka #kontrola #prawidłowe #odżywianie #białko #tłuszcze #węglowodany #witaminy #minerały #błonnik #woda #mięso #tłuszcze #warzywa #produkty #zbożowe #jaja #mięso #ryby #nienasycone #aktywność #fizyczna #stan #zdrowia #dieta #otyłość #cukrzyca #nadciśnienie #nowotwory #choroby #serca #awokado #ananasy #cebula #kapusta #brokuł #grzyby #kalafior #bakłażan #szparagi #odpowiedzialność